Krakers en leegstand: wat zijn je rechten als pandeigenaar?

Het lijkt misschien verleidelijk: een leegstaand pand, geen huur, en een plek om te wonen of actie te voeren tegen het woningtekort. Maar laat je niet misleiden — kraken is geen simpele of risicoloze oplossing. Integendeel: het is strafbaar, juridisch ingewikkeld én kan flinke gevolgen hebben.

Toch hebben ook krakers rechten en is het niet gemakkelijk om als eigenaar krakers uit je pand te zetten. Wij zetten de feiten op een rij en laten we zien hoe leegstandbeheer uitkomst kan bieden.

Benieuwd naar wat wij voor u kunnen betekenen?

Contact opnemen

Kraken

Voor sommigen is kraken een manier om hun woningnood op te lossen, voor anderen is het een vorm van protest tegen het woningtekort. Maar hoe zit dat eigenlijk juridisch? Hebben krakers rechten en wat mag jij als eigenaar?

Wat zijn de rechten van krakers?

In de basis is de wet duidelijk: kraken is illegaal. Het binnendringen en bewonen van een pand zonder toestemming van de eigenaar is strafbaar en kan worden vervolgd via het strafrecht. Toch hebben krakers rechten en onder bepaalde omstandigheden nog een vorm van bescherming, met name via artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dit artikel garandeert het recht op respect voor iemands privéleven en woning — en dat geldt, verrassend genoeg, soms ook voor mensen die een woning illegaal bewonen.

Dit betekent niet dat krakers rechten hebben zoals huurders die hebben, maar het betekent wel dat de overheid (en dus ook de politie of de rechter) niet zomaar mag overgaan tot ontruiming. De belangen van de krakers moeten juridisch worden meegewogen — ook als zij onrechtmatig in een pand verblijven.

Als je als eigenaar een ontruiming aankondigt, kunnen krakers binnen zeven dagen een kort geding aanspannen. Dat is een versnelde rechtszaak waarmee ze bezwaar maken tegen hun uitzetting. Totdat de rechter uitspraak doet, mag het pand in principe niet ontruimd worden. Dit is bedoeld als waarborg voor zorgvuldigheid, niet als bescherming van het kraken op zich.

Nieuwe wet maakt snellere ontruiming mogelijk

Om eigenaren beter te beschermen tegen langdurige kraakgevallen, is in 2022 de Wet handhaving kraakverbod in werking getreden. Deze wet maakt het mogelijk om binnen drie dagen ontruiming te verkrijgen via de rechter, mits de eigenaar kan aantonen dat er sprake is van concrete plannen met het pand — zoals verkoop, verhuur of verbouwing.

In veel gevallen wijzen rechters ontruiming toe zodra duidelijk is dat:

  • het pand illegaal wordt gebruikt;
  • de eigenaar plannen heeft met het pand;
  • er geen zwaarwegende persoonlijke omstandigheden spelen bij de krakers.

In die gevallen volgt de ontruiming alsnog — en kunnen krakers ook strafrechtelijk vervolgd worden.

krakers rechten

Wat kun je als eigenaar doen tegen krakers?

Als je ontdekt dat je pand is gekraakt, is het belangrijk om meteen in actie te komen. De eerste stap is het inschakelen van de politie. Meld dat je pand zonder toestemming wordt bewoond en vraag of zij kunnen langskomen voor een eerste beoordeling. In sommige gevallen kan de politie constateren dat er sprake is van strafbare feiten zoals huisvredebreuk of braak, en direct optreden. Toch komt het vaker voor dat je als eigenaar via de civiele weg een ontruiming moet afdwingen. In dat geval is het verstandig om meteen een advocaat in te schakelen. Die kan namens jou bij de rechter een verzoek tot ontruiming indienen en geeft je ook informatie over de krakers rechten. Zorg ervoor dat je kunt aantonen dat jij de eigenaar bent van het pand en dat de krakers er zonder jouw toestemming verblijven. Bewijsmateriaal zoals eigendomsaktes, foto’s van de kraaksituatie en eventuele schade helpt daarbij. Houd er rekening mee dat krakers binnen zeven dagen bezwaar kunnen maken via een kort geding. Totdat de rechter uitspraak heeft gedaan, mag het pand niet worden ontruimd.

Hoe voorkom je dat je pand gekraakt wordt?

Voorkomen is natuurlijk altijd beter dan genezen. Een leegstaand pand zonder toezicht is een makkelijke prooi voor krakers – zeker als duidelijk is dat er voorlopig niets mee gebeurt.

Daarom kiezen steeds meer pandeigenaren bewust voor leegstandbeheer via De Kabath Vastgoedbescherming. Wij bieden een veilige, flexibele en professionele oplossing voor leegstand, waarbij jouw pand tijdelijk in gebruik wordt genomen door zorgvuldig gescreende bewoners, ondernemers of kunstenaars: anti-krakers. Zij zorgen ervoor dat het pand netjes blijft, sociale controle aanwezig is en kraak, vandalisme en achteruitgang worden voorkomen. Zodra jij het pand weer nodig hebt – bijvoorbeeld voor verkoop, renovatie of nieuwe verhuur – verlaten onze gebruikers het pand direct, zonder juridische rompslomp.

Zo blijft je vastgoed waardevol, veilig én in beweging, terwijl jij alle regie houdt.